نخ جزو پایه‌ترین ابزار برای شروع خیاطی است و انتخاب نخ درست متناسب با جنس پارچه، کیفیت خروجیِ لباس دوخته شده را بالا می‌برد. همچنین با شناخت انواع نخ می‌توانید عملکرد و سرعت کار خود را بهبود دهید. در این بلاگ از دوخت برتر به آموزش و معرفی انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن خواهیم پرداخت.
اگر با مباحث دوخت لباس از پایه آشنا هستید یا قصد یادگیری و تماشای دوره‌های خیاطی از پایه را دارید، بهتر است با انواع دسته بندی نخها در صنعت نساجی آشنا باشید. همچنین اگر به حوزه ی خیاطی علاقه مند هستید محتوایی در ارتباط با انواع متد های خیاطی نوشته شده است که می توانید آن را مطالعه کنید.
دسته بندی انواع نخ در صنعت نساجی چیست؟
مدل‌های بسیاری از نخها وجود دارند که هر کدام در شرایط متفاوتی تولید می‌شوند. سه دسته بندی اصلی انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن را در ادامه مشاهده می‌کنید.
- نخ‌های طبیعی: مواد به کار رفته برای تولید آن، منشا کاملا طبیعی دارد.
- نخ‌های مصنوعی: به کمک روش‌های شیمیایی و ترکیب با مواد دیگر به دست می‌آید. بعضی از نخ‌های مصنوعی تولید شده، دارای منشا طبیعی هستند.
- نخ‌های مخلوط: ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی است.
شاید برای شما هم سوال باشد که اولین نخ در کدام کشور استفاده شد پس توجه شما را به این مطلب از سایت cottonworks جلب می کنیم:
Although the spinning of cotton yarn and the weaving of cotton cloth are said to have originated in India, Egypt claims to be the first to have explored these techniques. Across the globe in Peru, similar yarn manufacturing techniques were being developed. Biblical times talk about the cotton curtains that hung in Solomon’s temple. Early Greek historians wrote of preferences for cotton fleece over wool, in its quality alone.
“اگرچه گفته می شود ریسندگی نخ پنبه ای و بافندگی پارچه های پنبه ای از هند سرچشمه گرفته است، اما مصر ادعا می کند که اولین کسی است که این تکنیک ها را کشف کرده است. در سراسر جهان مانند پرو، تکنیک های مشابهی برای تولید نخ در حال توسعه بود. زمان های کتاب مقدس در مورد پرده های پنبه ای که در معبد سلیمان آویزان بود صحبت می کند. مورخان اولیه یونانی در مورد ترجیحات پشم پنبه بر پشم، صرفاً کیفیت آن، نوشتند.”
معرفی نخ‌های پرکاربرد در دنیای خیاطی
بیش از ده مدل نخ برای خیاطی و کارهای تزیینی در بازار وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم. البته که از برخی از این نخها فقط برای خیاطی و از برخی دیگر فقط برای کارهای تزئینی استفاده می‌شود که در ادامه به تفکیک و معرفی بیشتر آنها می‌پردازیم.
- نخ دمسه DMC
- نخ ابریشمی (تابیده و نتابیده)
- نخ عمامه‌ای (ابریشمی و پنبه‌ای)
- نخ کتانی
- نخ نایلونی
- نخ پلی استری
- نخ ریونی
- نخ لمه‌ای
- نخ کوبلن دوزی
- نخ مِز
- نخ فلزی نقده (زری)
- نخ کتان با روکش فلزی
- نخ ابریشم با روکش فلزی
نخ‌های خیاطی مناسب برای استفاده عمومی
نخ پنبه
نخ پنبه یکی از پرکاربرد‌ترین نخها در دنیای خیاطی است. قدرت جذب بالای رطوبت از ویژگی نخ پنبه بوده و لباس‌های دوخته شده با آن راحتی و آرامش بیشتری به شما القا خواهند کرد. از نخ پنبه برای کوک زدن و رویه دوزی استفاده می‌شود.
نخ نایلونی
نخ نایلونی از سری نخ‌هایی است که جنس و پایه آنها از مواد مصنوعی به دست آمده است. این نوع نخ در مقایسه با نخ‌های طبیعی ارزان‌تر است، از این رو کاربرد بالایی دارد. نخ نایلونی برای دوخت تمامی پارچه‌های نازک و ضخیم کاربرد دارد و دوام بالایی نیز دارد. از این رو حتی برای دوخت لباس شب و عروس نیز استفاده می‌شود.
مزایای نخ نایلونی به شرح زیر است:
- حساسیت و آلرژی در پوست‌های مختلف ایجاد نمی‌کند.
- انعطاف پذیری بالایی دارد.
- جنس آن نرم است.
- پس از شستشوی لباس جمع نمی‌شود.
- پس از شستشو و خشک شدن آسیب نمی‌بیند.
نخ پلی استری
نخ‌های پلی استری در دو دسته بندی با الیاف طبیعی و مصنوعی قابل تولید هستند. این مدل نخ در شش دسته بندی مختلف و پر فروش قابل خریداری است.
- نخ‌های DTY
- نخ‌های ATY
- نخ‌های POY
- نخ‌های FDY
- نخ‌های استیپل
- نخ‌های اینتر مینگل
از ویژگی‌های نخ پلی استر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم ایجاد حساسیت و آلرژی پوستی
- استحکام و قدرت بالا نسبت به کشش و پارگی پارچه
- نرم و لطیف بودن نخ
- جذب نکردن بوی بد
- جذب رطوبت و کم کردن میزان عرق بدن
نخ پشمی
این نوع از نخها که در دو نوع طبیعی و حیوانی وجود دارند، برای دوخت پارچه‌های ضخیم مناسب هستند زیرا توانایی حفظ گرما، ضخامت و وزن بالا را دارند.
نخ کتان
این نخ به دلیل دوام بالا، ظرافت و سبک بودن‌اش جزو نخ‌های پرکاربرد در خیاطی شناخته شده است و برای کارهای زیر از آن استفاده می‌شود.
- دوخت لباس خانگی راحتی
- دوخت مانتو، کت و لباس‌های بیرونی
نخ ریونی
اگر به دنبال نخ با کیفیتی هستید که بسیار شبیه به الیاف کتان و پشم باشد، نخ ریونی انتخاب مناسبی خواهد بود. این نخ حاصل به هم تنیده شدن ریون‌های کوتاه و پرزی است و در دوخت لباس کشباف و جوراب از آن استفاده می‌شود. در ادامه ویژگی‌های نخ ریونی را می‌بینید.
- استحکام بالا در دوخت
- کشسانی پایین نسبت به جمع شدن پارچه
- جذب رطوبت بسیار بالا و راحتی پوست
نخ لمه ای
از سری نخ‌های بسیار نازک بوده که در دوخت جوراب، پاپوش، لباس، شال و روسری از آن استفاده می‌شود. ویژگی‌های نخ لمه شامل موارد زیر است.
- قدرت و استحکام بالا
- قابل شستشو در ماشین لباسشویی
- تنوع بالا در رنگبندی
- لطیف
- براق
نخ‌های خیاطی مناسب برای استفاده تزئینی
نخ ابریشم
این نخ لوکس در دسته بندی نخ‌های مصنوعی قرار دارد و پایه اصلی‌اش سلولز است. این نخ مانند ابریشم طبیعی براق بوده و استفاده از آن در حاشیه پارچه، خروجی لباس را زیبا‌تر می‌کند. به همین دلیل به آن ابریشم مصنوعی، ویسکوز یا ریون می‌گویند. موارد زیر جزو کاربرد‌های نخ ابریشم هستند.
- به صورت خام برای گلدوزی دستی در کلاف و قرقره.
- گلدوزی ماشینی.
- دسته سوم، نخ ابریشم زنجیره‌ای است که استحکام کافی برای انجام کار را ندارد.
نخ دمسه (DMC)
نخ دمسه بسیار براق بوده و به دلیل کیفیت بالا در مقابل آب گرم و آب سرد، همچنین تابش نور مستقیم خورشید از خود مقاومت نشان می‌دهد. همین عامل سبب شده تا برای گلدوزی و بافت دستبند انتخاب مناسبی باشد.
نخ فلزی نقده (زری)
به آن دسته از نخ‌های فلزی که مغزی اصلی آنها از جنس فلز باشد نخ نقده یا زری می‌گوییم. از این مدل نخ در گلدوزی برای تزیین پارچه استفاده می‌شود. نخ‌های دیگری از جنس فلز وجود دارند که شامل موارد زیر هستند.
- نخ کتان با روکش فلزی (گلابتون)
- نخ ابریشم با روکش فلزی
- نخ سرمه
- نخ بلور سنت
نخ عمامه ای
از این نخ برای دوخت بخش‌های گوناگون استفاده می‌کنیم که شامل موارد زیر است.
- روبان دوزی
- گلدوزی
- نمد دوزی
- دوخت حاشیه
- برجسته سازی نقش دوخت بر روی پارچه
نخ عمامه‌ای در دو حالت طبیعی و مصنوعی در بازار فروخته می‌شود.
نخ کوبلن دوزی
این نخ در دسته بندی نخ‌های دمسه قرار دارد و برای کوبلن دوزی از آن استفاده شده و در کارهای تزیینی زیر به کار می‌رود.
- گلدوزی‌های ظریف و زیبا
- نمد دوزی
- روبان دوزی
- بافتن دستبند
- دوخت حاشیه کار
- نخ کوبلن دوزی
نخ مز
انواع نخ در خیاطی ممکن است در یک دسته بندی یکسان قرار بگیرند. مانند نخ مز که ابریشمی و ظریف بوده و به صورت قرقره‌ای و سیگاری در بازارمی‌توانید آن را بخرید. از نخ مِز بیشتر برای گلدوزی استفاده می‌شود.
سخن پایانی
به صورت کلی متوجه شدیم که نخها در سه دسته بندی مختلف به صورت طبیعی، مصنوعی و ترکیبی از دو حالت اولیه تولید می‌شوند و برای دوخت هر مدل لباس، لبه دوزی، گلدوزی و غیره می‌توانید از آنها استفاده کنید. در اینجا به انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن پرداختیم تا در زمان خرید از خرازی‌ها سر در گم نشوید! اگر به هنر خیاطی علاقه‌مند هستید و دوست دارید در این حوزه آموزش ببینید با دوره های آموزش خیاطی دوخت برتر می توانید به صورت رایگان در این مسیر قدم بردارید.
سوالات متداول
نخها به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
نخها به سه دسته طبیعی، مصنوعی و ترکیبی از این دو حالت تقسیم می‌شوند.
چرا آشنایی با انواع نخ مهم است؟
شناخت نخها کمک می‌کند تا به درستی نخ متناسب با جنس پارچه را انتخاب کنید.
آیا نخ‌های تزئینی با نخ‌های دیگر متفاوت هستند؟
بله، همانطور که در مقاله به آن اشاره شد نخ‌های تزئینی صرفا کاربردی مشخص دارند و نمی‌توان از آنها برای دوخت معمولی لباس استفاده کرد.
دیدگاهتان را بنویسید